De hoge huizenprijzen lijken hun uitwerking niet te missen op de aantrekkingskracht van het makelaarsvak. Het aantal makelaars in Nederland is in de afgelopen vijf jaar met 20 procent toegenomen en alleen dit jaar al kwamen er honderden bij. Iedereen kan zich makelaar noemen, branchevereniging NVM wil daar paal en perk aan stellen.
Een branchevereniging voor makelaars wil een drempel opwerpen om jezelf makelaar te kunnen noemen. Nu kan een vereniging natuurlijk criteria opstellen om lid te kunnen worden van die vereniging. Maar de NVM kan niet bepalen wie zich wel of niet makelaar mag noemen.
Makelaars verdienen hun geld door een percentage van de verkoopprijs in rekening te brengen bij de verkoper en ook steeds vaker de koper, omdat die een aankoopmakelaar meeneemt. Naarmate de huizenprijzen hoger worden, stijgen de verdiensten ook en dat is aantrekkelijk voor nieuwkomers. “Daar maken we ons wel zorgen over”, zegt voorzitter Onno Hoes van de NVM.
Meneer Hoes vindt het blijkbaar zorgwekkend dat de stijgende verdiensten nieuwkomers aantrekt. Maar wat is daar precies mis mee? Als een bepaalde markt lucratief is, trekt dit ondernemers aan, waardoor de concurrentie zal toenemen. Concurrentie zorgt ervoor dat het kaf van het koren gescheiden wordt. Dit mechanisme heet vrije marktwerking.
Uit cijfers van de Kamer van Koophandel (KVK) blijkt dat het aantal makelaars in Nederland tussen 2016 en begin dit jaar met 20 procent is toegenomen tot bijna zestienduizend. In de afgelopen maanden kwamen er nog eens tegen de driehonderd bij. Hoes vindt dat een groot aantal. “Maar er komen ook veel makelaars bij op de bestaande kantoren.”
Hij maakt zich echter meer zorgen over de vrijgevestigde makelaars. “Dat zijn cowboys.” De branchevereniging is in gesprek met het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) “om voor elkaar te krijgen dat ‘makelaar’ een beschermde titel wordt”. Volgen Hoes zijn er excessen op de woningmarkt, zoals op het vlak van discriminatie.
Het is een behoorlijk stigmatiserende uitspraak om vrijgevestigde makelaars cowboys te noemen. Vrijgevestigd wil zeggen dat hij of zij niet aangesloten is bij een kantoor. Maar dat zegt helemaal niks over de kwaliteit van zo’n makelaar.
Excessen en cowboys zijn in elke branche te vinden. Als de vrije marktwerking niet verstoord wordt, zullen deze excessen vanzelf geen lang leven beschoren zijn. De term exces impliceert ook dat het om een uitzondering gaat. Dus hoe erg is de situatie feitelijk? NU.nl vond het blijkbaar niet nodig om hier verder op door te vragen. Het is ook jammer dat er niet toegelicht wordt hoe er dan gediscrimineerd wordt in de woningmarkt.
“Wij kennen tuchtrecht en een erecode, maar de vrijgevestigde makelaar, daar heb je geen grip op“, zegt Hoes. Daarom pleit hij voor een verandering. “Als je een beschermde titel hebt, kun je die indien nodig ook weer afnemen.”
Hier komt de aap uit de mouw: er moet weer meer controle uitgeoefend worden. De vrije marktwerking wordt door de overheid steeds vaker ondermijnd. Meneer Hoes heeft als burgemeester van Maastricht de nodige ervaring opgedaan binnen de overheid en weet dus hoe hij met dat bijltje moet hakken.