Corona domineerde vorig jaar het televisienieuws. Wetenschappers van de Universiteit Antwerpen analyseerden de nieuwsuitzendingen op de Vlaamse zenders en kwamen tot een boude conclusie. “Voor even leek het Vlaamse nieuws op dat van Rusland of China”, aldus politicoloog Stefaan Walgrave. “Er was één dominante invalshoek, en de overheid domineerde het nieuws als nooit tevoren.”
De eenzijdigheid baart de onderzoekers van de Universiteit Antwerpen zorgen. “Nieuwsdiversiteit is een groot democratisch goed en het is eigenlijk niet gezond, dat één onderwerp het nieuws zo domineert als wat we gezien hebben in 2020.”
Zowel “Het Journaal” op Eén als “VTM Nieuws” besteedden erg veel aandacht aan de pandemie, met vooral de medische experts en regeringsleden die aan het woord kwamen. In totaal ging in die periode liefst 60 procent van alle zendtijd van de nieuwsuitzendingen naar nieuws over corona. Op Eén waren er 23 dagen waarop “Het Journaal” uitsluitend over corona ging, vooral in de periode van de eerste golf. Bij VTM waren dat er 9.
Niet alleen de diversiteit aan onderwerpen kelderde. Ook wié er aan bod kwam, was minder divers, constateerden de onderzoekers van de Universiteit Antwerpen. Zo was de politieke oppositiestem in 2020 helemaal zoek. Medische experten waren dan weer overal te zien. In “Het Journaal” van 19 uur kwam viroloog Steven Van Gucht het meest aan bod, bij VTM was dat met grote voorsprong Marc Van Ranst. Niet-medische experten kwamen nauwelijks aan het woord.
Zowel de VRT hoofdredactie als de ombudsman van VRT NWS vinden een deel van de kritiek onterecht. Dat de onderzoekers de vergelijking maken tussen journaaluitzendingen hier en in China of Rusland vindt VRT ombudsman Tim Pauwels een brug te ver. “Ik vind dat echt chargeren en geen wetenschappelijke uitspraak. Rusland en China zijn landen waar dissidente journalisten in de gevangenis vliegen. Komaan, zeg!” Dat de regering veel aan bod is gekomen is maar normaal, vindt Pauwels. “Je moet de maatregelen mee uitdragen. Dat betekent niet dat er geen kritiek was.” De ombudsman van VRT NWS verwijst onder meer naar kritische reportages over de virologen in het begin van de pandemie of over de mondmaskers.
“2020 was inderdaad een ongezien nieuwsjaar. Uit de cijfers van de UA blijkt duidelijk dat er de voorbije 20 jaar nooit een thema was dat de nieuwsagenda zo domineerde. Dat die impact zich vertaalt naar media-aandacht is dan ook niet onlogisch.” , reageert directeur Nicholas Lataire van News City, waartoe VTM Nieuws behoort: “De coronacrisis en de strijd ertegen heeft ook een enorme impact gehad op de Wetstraat … Het is een terechte vaststelling dat de oppositie de eerste maanden wel heel weinig aan bod gekomen is.”