Het verhaal gaat over een Amerikaanse professor economie aan de Texas Tech University die merkte dat een groep van haar studenten voorstanders waren van een maatschappijvorm volgens de socialistische ideologie. Het ideale wereldbeeld waarbij ‘niemand arm zou zijn en niemand rijk zou zijn’ sprak hen erg aan.
De Professor stelde daarom voor om een experiment uit te voeren binnen de groep. In plaats van geld, stelde ze voor om de cijfers te gebruiken die de studenten behaalden op hun proefwerken. Ze berekende voor elk proefwerk de gemiddelde behaalde score en iedereen zou hetzelfde cijfer krijgen. De leerlingen stemden ermee in. De resultaten van het experiment waren echter opmerkelijk.
Proefwerk 1: Na het eerste proefwerk was de gemiddelde behaalde score een 8/10. Studenten die hard hadden gewerkt en veel tijd hadden gestoken in hun studie waren niet blij. Studenten die weinig moeite hadden gedaan waren daarentegen erg tevreden met een 8.
Proefwerk 2: Na het tweede proefwerk was de gemiddelde behaalde score plots gedaald naar een 6/10. De studenten die tijdens het eerste proefwerk weinig moeite hadden gedaan, deden namelijk nog minder hun best om te studeren. Ze werden afhankelijk van de inzet van de hardwerkende studenten.
Proefwerk 3: Na het derde proefwerk was de gemiddelde score gezakt tot een povere 4/10. De studenten kregen ruzie onder elkaar en begonnen elkaar te verwijten. Uiteindelijk was niemand nog tevreden aangezien niemand zich nog aangesproken voelde om een tandje bij te steken en beter hun best te doen.
Niemand wilde blijkbaar studeren ten voordele van iemand anders en tot hun grote verbazing faalden ze uiteindelijk ALLEMAAL.
Hun professor vertelde hen dat socialisme uiteindelijk ook zou falen omdat hoe groter de winst is die je terugkrijgt voor je inzet, hoe meer je je best zal doen. Maar wanneer deze stimulans wordt weggenomen, voelt na een tijdje niemand zich nog geroepen om hard te werken. Iedere afwijking op dit principe leidt met andere woorden vroeg of laat tot een neerwaartse spiraal binnen een groep of samenleving en het uiteindelijke resultaat is dat niemand nog succesvol zal zijn.
