De Europese Commissie zal voorlopig geen stappen meer ondernemen om de investeringsovereenkomst met China in de EU goedgekeurd te krijgen.
‘Het is duidelijk dat het klimaat niet bevorderlijk is voor de ratificatie, gezien de EU-sancties tegen China en de Chinese tegensancties tegen onder meer leden van het Europees Parlement’, verklaarde EU-commissaris voor handel Valdis Dombrovskis dinsdag aan Agence France-Presse.
Eind vorig jaar, na zeven jaar van moeizame onderhandelingen en onder zware druk van Duitsland en bondskanselier Angela Merkel, sloot de Commissie een nieuw controversieel investeringsdeal met Peking om de Chinese markt verder open te breken voor Europese bedrijven. Al snel kwam er tegenwind vanuit het Europees Parlement en vanuit de lidstaten.
‘Sowieso bestond er al veel twijfel over het investeringsakkoord, om nog maar te zwijgen over de aanhoudende mensenrechtenschendingen tegen de Oeigoeren en de problemen in Hongkong en Taiwan’, zegt Europarlementslid Kathleen Van Brempt (Vooruit), die blij is met deze beslissing. ‘De onaanvaardbare sancties die het Chinese regime recentelijk oplegde aan Europese instellingen en democratisch verkozen parlementsleden waren de spreekwoordelijke druppel. China gooide zijn eigen ruiten in.’
De verklaringen van Dombrovskis tonen aan dat ook de uitvoerende macht zich bewust is van het verslechterende politieke klimaat van de afgelopen vier maanden, waardoor het besloten heeft om afstand te nemen.
De EU schakelt nog verder: China krijgt te maken met strengere regels
Woensdag onthulde de Europese Unie ook ontwerp-regels om buitenlandse bedrijven, die in hun eigen land worden gesubsidieerd, in Europa hard aan te pakken. Hierdoor zouden toezichthouders grote Chinese bedrijven kunnen vervolgen op dezelfde manier als waarop zij Amerikaanse multinationals als Apple en Amazon.com hebben aangepakt.
Deze nieuwe wetgeving is een verder teken van de veranderende houding van Europa ten opzichte van China. China is de grootste handelspartner van de EU en een cruciale markt voor haar exporteurs. Hoewel de nieuwe regels niet specifiek op China gericht zijn, zouden grote Chinese bedrijven volgens analisten het primaire doelwit zijn.
Als de 27 regeringen van de EU en het Europees Parlement de nieuwe regels goedkeuren, worden hiermee nieuwe bevoegdheden gecreëerd om buitenlandse bedrijven te verbieden overnames te doen in Europa of overheidsaanbestedingen in de wacht te slepen als duidelijk wordt dat zij overheidssubsidies hebben ontvangen. Bedrijven zouden hoge boetes opgelegd krijgen indien zij niet aan de nieuwe eisen van de EU voldoen.
“De openheid van de eengemaakte markt [van de EU] is onze grootste troef, maar openheid vereist eerlijkheid”, verklaarde Margrethe Vestager, Eurocommissaris voor Mededinging, woensdag op een persconferentie. “Het is niet eerlijk voor Europese werknemers of consumenten als subsidies de beste bedrijven uit de markt drukken. Daar moet een eind aan komen.”
De nieuwe verordening zou helpen tegemoet te komen aan de toenemende Europese bezorgdheid dat Chinese bedrijven oneerlijk concurreren in de wereld en bij openbare aanbestedingen bodemprijzen kunnen bieden omdat ze kunnen rekenen op enorme subsidies van de Chinese overheid.
In China zijn de subsidies vaak zeer omvangrijk, aldus Ulrich Ackermann, directeur buitenlandse handel van de Duitse industrievereniging voor machinebouw (VDMA). Chinese bedrijven kunnen gratis bouwgronden verkrijgen van lokale overheden. Ze kunnen tevens rekenen op goedkope elektriciteit en water, en gesubsidieerde fabrieksgebouwen en machines. “Uiteindelijk komen ze met een prijs waartegen de Europeanen niet kunnen concurreren,” zei hij. Regeringen worden verondersteld alle subsidies voor goederen aan de Wereldhandelsorganisatie (WTO) te melden, maar China doet dat maar al te vaak niet, zei hij. “Het probleem is dat China zich niet aan de regels van de WTO houdt. Zij gebruiken alle voordelen, maar ze willen de nadelen niet.”
