Beijing heeft een aantal EU-functionarissen op de zwarte lijst gezet. De maatregelen lijken een rechtstreekse vergelding te zijn voor nieuwe Europese sancties tegen China, vanwege mensenrechtenschendingen in Xinjiang.
Maandag heeft de EU vier Chinese ambtenaren en een bedrijf genoemd die worden bestraft. De sancties omvatten een reisverbod en de bevriezing van alle in de EU gevestigde tegoeden. De sancties zijn gericht tegen de directeur van het bureau voor openbare veiligheid van Xinjiang, twee hoge Chinese ambtenaren en het voormalige hoofd van de regio Xinjiang in China. Naast deze vier is ook een sanctie opgelegd aan het bureau voor openbare veiligheid voor productie en bouw in Xinjiang.
Deze sancties zijn de eerste EU-sancties tegen Peking sinds het bloedbad op het Tiananmenplein in 1989, toen het Chinese leger het vuur opende op ongewapende studentenprotestanten.
Alle 27 EU-landen stemden in met de nieuwe sancties. Alleen Hongarije noemde de sancties achteraf “overbodig en schadelijk”. China is na de VS de grootste handelspartner van de EU en Peking is ook een belangrijke investeerder in armere landen in Midden-Europa.
Peking reageerde onmiddellijk op de aankondiging van de sancties met eigen sancties tegen 10 EU-functionarissen en vier EU-entiteiten. De Duitse politicus Reinhard Bütikofer behoorde tot de meest prominente personen die een sanctie opgelegd kreeg. Hij is voorzitter van de EU-Delegatie voor de betrekkingen met de Volksrepubliek China.
De hoge vertegenwoordiger van het Europees buitenlands beleid Josep Borrell noemde de reactie van China: “Betreurenswaardig en onaanvaardbaar … We willen dat China in dialoog treedt over mensenrechten in plaats van de confrontatie op te zoeken.”
Het Belgische Europarlementslid Assita Kanko (N-VA) reageerde met de volgende woorden: “China heeft totaal geen respect voor de EU. Het is tijd voor een strategische analyse van onze relatie met dit land. De Chinese draak laat zich niet temmen, maar wij ook niet.”
Ook de Belgische minister van Buitenlandse zaken Sophie Wilmès veroordeelde China’s reactie in een tweet: “België verwerpt ten stelligste de aankondiging van de Chinese autoriteiten om sancties op te leggen aan EU-entiteiten en in het bijzonder aan EU-parlementsleden (waaronder één Belgisch parlementslid) in antwoord op maatregelen die zijn genomen ter verdediging van de mensenrechten, een kernbeginsel van het Europese beleid.”
Belgium strongly rejects the announcement of the Chinese authorities to sanction EU entities and especially EU MP’s (including one Belgian MP) in response to measures adopted in defence of human rights, a core tenet of EU policies. We will follow this up with our EU counterparts.
— Sophie Wilmès (@Sophie_Wilmes) March 22, 2021
Wilmès had het over de Belgische volksvertegenwoordiger Samuel Cogolati, die erg verbaasd was toen hij vernam dat ook hij op de lijst stond van gesanctioneerde MP’s: “Ik kreeg de daver op ’t lijf toen ik het nieuws vernam, maar het zal ons niet tegenhouden” zei hij in een reactie. “ Het is onze parlementaire taak om op te komen voor mensenrechten en democratie.”
Cogolati heeft in februari samen met Wouter de Vriendt, beiden lid van de Ecolo-Groen fractie binnen het Belgische Federale parlement, een voorstel ingediend waarin ze de Belgische regering oproepen om de wantoestanden in Xinjiang, een autonome regio in het noordwesten van China, te erkennen als genocide.