Nadat ook in China midden oktober een nieuwe COVID-19 golf uitbrak, hebben de Chinese autoriteiten opnieuw streng opgetreden volgens hun ‘nultolerantie-preventiebeleid’. Deze maatregelen omvatten grootschalige virustests en een massa-quarantaine voor mensen die een hoog-risicocontact hebben gehad.
Maar er is nu ook een nieuwe term: ‘Contactopvolging volgens plaats en tijd’ die vaak wordt genoemd door Chinese functionarissen wanneer het gaat om iemand die ‘nauw contact’ heeft gehad met een besmette persoon. Maar hun definitie van ‘nauw contact’ is echter zeer ruim.
De regel stelt dat wanneer je gsm-signaal 10 minuten overlapt met dat van een besmet persoon, wat betekent dat het vanaf hetzelfde basisstation wordt uitgezonden, je beschouwt wordt als iemand die een nauw contact heeft gehad met deze besmette persoon, zelfs wanneer er geen daadwerkelijk fysiek contact is geweest tussen de betrokken personen.
De gezondheidscode van je ‘social credit’ score veranderd vervolgens van groen naar geel. Je wordt verplicht thuis te blijven en je moet binnen drie dagen twee PCR-tests ondergaan. Zolang de uitslag niet negatief is mag je het huis niet meer verlaten.
Vanaf mei 2020 heeft China een QR-code voor de gezondheid ingevoerd, die is gekoppeld aan je mobiele telefoon. Het is een systeem dat vergelijkbaar is met een COVID-paspoort, waarmee de Chinese bevolking tijdens de pandemie in het oog wordt houden. Het systeem gebruikt drie kleuren om het risiconiveau van een persoon aan te duiden: rood voor besmet, geel voor risicogroepen en groen voor gezond.
Protest tegen extreme “communautaire screening”
De jongste aanpassing om de definitie van “risicogroepen” uit te breiden, toont aan dat de Chinese autoriteiten vastbesloten zijn om agressievere maatregelen te nemen om te proberen de nieuwe golf in te dijken. Het gebruik van dergelijke persoonlijke gegevens van mobiele telefoons om COVID-contacten te identificeren heeft echter kritiek uitgelokt. Critici noemen deze autoritaire maatregelen “de overgang van science naar science fiction”.
Op 8 november hebben drie gezondheidsdeskundigen, onder leiding van Dr. Chen Fujun, directeur van het Vierde West-China Ziekenhuis van de Sichuan Universiteit, een gezamenlijke brief gepubliceerd. In de brief worden de autoriteiten opgeroepen om “aandacht te besteden aan de negatieve gevolgen van dergelijke uitbreiding van het ‘screenen’ van mensen in de zin van de toename van paniek onder de bevolking en de verstoring van het normale leven van mensen”.
In tegenstelling tot de meeste landen in het Westen, waar het toezicht op de pandemie een volksgezondheidskwestie is en wordt beheerd door gezondheidsautoriteiten en professionals, worden deze maatregelen in China geheel overgelaten aan de politie. Er is bezorgdheid geuit dat het nieuwe beleid dan ook gemakkelijk kan worden misbruikt om de samenleving te controleren en om burgers het zwijgen op te leggen.
Een prangend voorbeeld is Xie Yang, een Chinese mensenrechtenadvocaat, die op 5 november onthulde dat de plaatselijke politie hem had bezocht en hem waarschuwde om een zakenreis naar Shanghai te annuleren. Yang zou naar Shanghai reizen om juridische bijstand te verlenen aan de moeder van burgerjournaliste Zhang Zhan, die momenteel opgesloten zit in een Chinese gevangenis. Yang weigerde aanvankelijk om zijn reisplannen te annuleren en vlak voor zijn vertrek kwam hij erachter dat zijn gezondheidscode op rood was gezet en dat hij op geen enkele manier nog gebruik kon maken van het openbaar vervoer.
Hij kreeg te horen dat hij zich thuis moest laten testen op COVID-19 en zo snel mogelijk een bewijs van inenting moest voorleggen. Een dag later werd zijn gezondheidscode echter weer op groen gezet en werden alle waarschuwingen verwijderd. Op die manier werd hij gedwongen om zijn reisplannen te staken.
“We kunnen niet de boksbal zijn van de Chinese Communistische Partij, die dit systeem gebruikt als een instrument om het reizen van dissidenten te beperken!” deelde Xie Yang op sociale media: “Als je in een vergelijkbare situatie zit, laat het me alsjeblieft weten! Ik ben vastberaden om een stem te krijgen in de rechtbank!”
China’s totalitaire lockdowns
De nieuwe, agressieve maatregelen van de Chinese regering om de pandemie in te dammen, zijn een weerspiegeling van haar unieke filosofie bij de aanpak van het virus. In tegenstelling tot de meeste landen in de wereld heeft China in de strijd tegen de pandemie een “nultolerantie”-beleid ten aanzien van COVID-19 gehandhaafd.
Zodra een geval is bevestigd, ook al gaat het slechts om één of enkele personen, zullen de autoriteiten alle nabijgelegen buurten, stedelijke gebieden en soms zelfs hele steden op slot doen, waarbij het iedereen wordt verboden om het getroffen gebied binnen te gaan of te verlaten.
Op 12 november werd op die manier de sluiting aangekondigd van Zhuanghe, een voorstad van Dalian. De autoriteiten waarschuwden de inwoners om hun huizen niet zonder toestemming te verlaten en waarschuwden dat wie de regels overtrad, zou worden gestraft. Dit alles omdat voor 33 universiteitsstudenten was bevestigd dat ze het virus hadden opgelopen.
Zhuanghe heeft 807.000 inwoners en een oppervlakte van 4.113 vierkante kilometer. Op dit moment is in Zhuanghe al het openbaar vervoer stilgelegd en zijn de wegen afgesloten. Iedereen is verplicht om zich te laten testen. Er zijn ook gecentraliseerde quarantaines in 76 hotels. Alle 400.000 huishoudens in de stad hebben hun deuren van buitenaf verzegeld. Het is de mensen ten strengste verboden hun huis gedurende 14 dagen te verlaten. De autoriteiten hebben de bewoners ook opgedragen zich op te sluiten nadat hun deuren waren verzegeld. Als de zegels verbroken zouden worden, zouden de bewoners gedwongen worden om op eigen kosten in quarantaine te gaan in deze hotels. Maar liefst 15.000 studenten van twee campussen van Zhuanghe zitten gedurende 14 dagen in slaapzalen en hotels opgesloten.
