In Belgische havens, op de luchthavens en in sommige treinstations worden mobiele scanners van de Chinese firma Nuctech gebruikt om de reizigers en hun bagage te controleren. Maar rond die firma duiken almaar meer vragen op.
“Wij hebben aannemelijk bewijs dat de apparatuur van Nuctech via paspoortnummers en vingerafdrukken gegevens kan verzamelen over het verkeer van goederen en mensen”, zei Laurynas Kasciunas, voorzitter van de Litouwse parlementscommissie voor Binnenlandse Veiligheid aan De Standaard. In Litouwen werd een negatief rapport over Nuctech opgesteld en zijn Nuctech scanners alvast verboden om veiligheidsredenen. Dat reden voor de bezorgdheid staat volgens Kasciunas zeer duidelijk omschreven in de Chinese inlichtingenwet uit 2017 waarin staat dat iedere Chinese organisatie, bedrijf of burger verplicht is om medewerking te verlenen aan de uitvoering van het werk van de Chinese inlichtingendienst en data over te dragen indien hierom gevraagd wordt: “Dit vormt een ernstige bedreiging voor onze nationale veiligheid.”
Er zijn geen harde bewijzen dat dit, in het geval van Nuctech, ook effectief gebeurt en of er daadwerkelijk ‘backdoors’ geïnstalleerd zijn in deze systemen waarlangs veiligheidsdiensten aan deze private gegevens kunnen. Maar dezelfde redenering geldt voor andere Chinese firma’s zoals Huawei, dat voor het uitrollen van 5G ook al in verschillende Europese lidstaten werd uitgesloten om veiligheidsredenen. Ook daar speelt de befaamde Chinese inlichtingenwet en de vrees voor backdoors een sleutelrol.
Net als Huawei wordt Nuctech geëtaleerd als een Chinese ‘privé-firma’ maar er zijn volgens De Standaard ook bij Nuctech duidelijke aanwijzingen op sterke connecties met de Chinese overheid en het Chinese leger. Nuctech werd opgericht door de zoon van voormalig Chinees president Hu Jintao en is deels in handen van het Chinese staatsbedrijf CNNC (China National Nuclear Corporation) dat betrokken is bij de civiele én militaire nucleaire ontwikkeling van China. Ook kwam het al in opspraak vanwege omkoopschandalen en dumpingpraktijken.
Kasciunas zei dat Europa erop zou moeten toezien om niet “…het risico te lopen de controle over hun eigen strategische infrastructuur te verliezen”.
Ook in Nederland wordt erover nagedacht of het al dan niet verstandig is om met Nuctech samen te werken. De VS en Canada hebben het gebruik van Nuctech in hun ambassades alvast verboden.
De Belgische douane ziet voorlopig geen problemen in Nuctech terwijl de Belgische Staatsveiligheid verwees naar haar activiteitenverslag waarin staat dat “Ons land moet waken over zijn strategische onafhankelijkheid ten opzichte van buitenlandse actoren zoals China”. De staatsveiligheid waarschuwt ook dat China actief organisaties en staatsbedrijven gebruikt “als cover-organisaties voor hun inlichtingenactiviteiten”.
“Voor mij is dit een probleem”, liet federaal parlementslid Michael Freilich (N-VA) weten aan de Standaard. “Hiermee kunnen ze onze luchthavens infiltreren. Het is onmogelijk te denken dat er geen band is tussen Nuctech en de Chinese overheid, die volgens onze Staatsveiligheid bovendien een agressief spionagebeleid voert.”
Freilich wil de voogdijminister van de douane, Vincent Van Peteghem (CD&V), over de zaak interpelleren, de Raad van State om advies vragen, en een hoorzitting in het parlement organiseren. Het kabinet van Van Peteghem liet weten aan De Standaard: “We volgen de situatie op de voet. Als er concrete aanwijzingen van spionage zouden zijn, maken wij uiteraard opnieuw een grondige evaluatie.”
Ook Robert Bos, baas van Nuctech Benelux en Europees woordvoerder reageerde: “Ik ben Europeaan en ik wil ook een veilige regio. Maar wel met een dialoog die op feiten is gebaseerd, en die mis ik nu.”
Volgens Bos is Nuctech Benelux een Europees bedrijf, met hoofdzetel in Nederland en een fabriek in Polen, en voldoet het aan alle Europese regels. Hij zei dat het ‘heel onwaarschijnlijk’ is dat Chinese veiligheidsdiensten aan deze data kunnen raken.
